Insomnia: What It Is, Causes, Symptoms, and Treatment

Insomnia is a condition that many people can experience.

Insomnia is a condition that many individuals may face. While it may last for a few days in some people, in others it can progress to a serious level that affects every aspect of their lives. Chronic insomnia is referred to as insomnia and requires treatment. Various factors, such as work conditions, stress, and various illnesses, can cause a person to experience insomnia. However, untreated insomnia can lead to serious complications in the future.

Uykusuzluk Nedir?

Uykusuzluk, kişinin uykuya geçmesinde, uykuyu sürdürmesinde veya kaliteli uyku almakta sorun yaşayabilirler. Bu durum kişinin uyumak için zamanı ve doğru ortamı bulunsa bile gelişebilir. Uykusuzluk nedeniyle kişinin gün içinde günlük aktivitelerini gerçekleştirmesi zorlaştırabilir ve gün içinde kendisini uykulu hissetmesine neden olabilir. Kısa süreli uykusuzluğa kişinin stresi veya programındaki değişiklikler neden olabilir. Uykusuzluk kronik ve akut olarak iki çeşide ayrılır:

• Akut Uykusuzluk: Akut uykusuzluk kısa sürelidir, bir-iki gece, birkaç hafta veya aya kadar sürebilir ancak süresi üç aydan azdır.
• Kronik Uykusuzluk: Kronik uykusuzluk uzun süreli uyku güçlüğüdür. Üç ay veya daha uzun süre boyunca haftada üç veya daha fazla gece uykuya dalma veya uykuyu sürdürmede sorun yaşama olarak tanımlanır.

Uykusuzluk Semptomları Nelerdir?

Uykusuzluk problemi her insanda farklı şekilde belirtiler oluşturabilir. Kişinin yaşamı, uyku sorunlarıyla birlikte zaman içinde değişebilir. Uykusuzluk semptomları şunlardır:

• Uykuya geçmede zorluk
• Kısa süren uykular
• Gece boyu sık uyanmak
• Uykudan uyanmak
• Dinlenmiş uyanamamak
• Yorgunluk
• Odaklanma zorluğu

Uykusuzluk Nedenleri Nelerdir?

Uykusuzluğun birçok nedeni olabileceği gibi birçok faktör ile birlikte de etki edebilir. Aynı zamanda yetersiz uyku da başka sorunları yanında getirebilir. Gençler, okul, iş ve sosyal yükümlülüklerden kaynaklanan aşırı yoğun tempoya ve strese özellikle duyarlı olabilir. Aynı zamanda artan elektronik cihaz kullanımı da uykusuzluğun nedenleri arasındadır. Genç yaştaki insanlarda olduğu gibi, yaşlılarda da stres, fiziksel rahatsızlıklar, zihinsel sağlık sorunları ve kötü uyku alışkanlıkları uykusuzluğa neden olabilir.

Uykusuzluk Neden Olur?

Uykusuzluğun uykuya dalmayı veya uykuda kalmayı bozan bir aşırı uyarılma durumundan kaynaklandığına inanılır. Uykusuzluğun bilinen veya bilinmeyen bir çok sebebi vardır ve bu durum zihin-vücut bağlantısı, tıbbi geçmiş, çevresel faktörler ve dış etkilerin karmaşık bir etkileşimi neticesinde uykusuzluk daha şiddetli olarak seyredebilir.

Uykusuzluk Risk Faktörleri Nelerdir?

Uykusuzluğu tetikleyebilecek bazı faktörler bulunur. Risk faktörleri şunlardır:

• Stres: Stres, vücutta kaliteli uykuya neden olan bir reaksiyona neden olabilir. Vücudun strese verdiği fiziksel ve zihinsel tepki, aşırı uyarılmaya katkıda bulunur ve uykusuzluğu getirebilir.
• Uyku Düzeni: Vücudun sirkadiyen ritmi olarak bilinen iç saati, gece ve gündüzün günlük düzenini ifade eder. Bu ritim bozulduğunda kişide uykusuzluk oluşabilir. Vardiyalı çalışma, bir kişinin gece boyunca çalışmasını ve gündüz uyumasını gerektirebilir ve uyku düzeninin bozulması problemleri yanında getirir.
• Ruh Sağlığı: Anksiyete, depresyon ve bipolar bozukluk gibi ruh sağlığı problemleri sıklıkla ciddi uyku sorunlarına yol açar. Fakat aynı zamanda uykusuzluğun ruh hali ve kaygı bozukluklarını şiddetlendirebileceği de göz ardı edilemez.
• İlaç Kullanımı: Uykusuzluk birçok ilaç türünün yan etkisi olabilir. Özellikle tansiyon ilaçları, anti-astım ilaçları ve antidepresanlar buna neden olabilen ilaçlardandır.
• Yaş: Artan yaş sağlık sorunlarında çeşitli artışlar ve ilaç kullanımları nedeniyle uykusuzluğu getirebilir.

Uykusuzluk Hastalığının Komplikasyonları Nelerdir?

Uykusuzluk ile ilgili en yaygın şikayet, sürekli bir yorgunluk hissidir. Bunun etkisi, normal günlük işlev için yeterince konsantre olabilme ve odaklanabilme ile ilgili sorunlara da katkıda bulunur. Duygudurum bozuklukları geliştirme riski genellikle uykusuzluk dönemlerinde yükselebilir. Aynı zamanda şu durumların riski de artar:

• Felç
• Astım
• Bağışıklık zayıflaması
• İltihaplanma
• Obezite
• Diyabet
• Tansiyon yükselmesi
• Depresyon

“Uyku Bozukluğu” Sadece Uykusuzluk Mudur?

Uyku bozukluğu sadece uykusuzluk değildir. Bazı kişiler uyku bozukluğu yaşarken uykusuzluğun tersine daha fazla uyurlar ve günün büyük kısmını uyku halinde geçirebilirler. Fakat uykusuzluk da bir uyku bozukluğu çeşididir.

Uykusuzluk Nasıl Giderilir?

Uykusuzluğu gidermek için öncelikle kişinin teşhis alması de doktor tarafından buna uygun bir tedavi planı çizilmesi gerekir. Bu tedavi planında kişi için yaşam tarzı değişiklikleri de bulunur. Bunun yanında uyku zamanlamaları ve alışkanlıklar ile ilgili de düzenlemeler gerekebilir.

Uykusuzluk Hastalığı Teşhisi Nasıl Yapılır?

Uykusuzluğun teşhisi için çeşitli testlerin yanı sıra kişiden bir uyku günlüğü tutması istenebilir. Bu günlük, uykuya dalmaya çalıştıkları süreyi, uyku sürelerini ve gün içerisinde yaşadıkları problemleri içerir. Aynı zamanda bazı kişiler uyku laboratuvarlarında tanısal değerlendirmelerden geçilirler.

Uykusuzluk Tedavisi Nasıl Yapılır?

Uykusuzluğu tedavi etmek için doktor tarafından reçete edilebilen ilaçlar bulunduğu gibi yaşam tarzı değişiklikleri de tavsiyeler arasındadır. İlaçlar kısa vadede etkili sonuçlar sağlar fakat uykusuzluk yaşayan her kişi için uygun bir tedavi olarak görülmez. Bazı durumlarda kişilere terapi gibi psikolojik destek de sağlanması gerekebilir.

Uykusuzlukta İlaç Tedavisinde Nelere Dikkat Etmeli?

Uykusuzluk probleminin çözülmesi için doktorlar tarafından reçete edilebilen ilaçlar vardır. Fakat bu ilaçlar uykusuzluk problemi yaşayan her insana verilmez. Çünkü uykusuzluk tedavisi için ilaç kullanmanın sakıncaları arasında bağımlılık riski bulunur. Ek olarak, uyku ilaçları uykusuzluğun altında yatan nedenleri tedavi etmez, bu nedenle birçok insan uyuyabilmek için bu ilaçları uzun süre kullanmak zorunda kalır ve ilaçlar kesildiğinde uykusuzluğa neden olan koşullar büyük olasılıkla hala devam edebilir. Bu nedenle ilaçların doktor kontrolünde ve ve reçete edilen şekilde kullanması gerekir.

İdeal Uyku Süresi Ne Kadardır?

Bir bebeğin her gün 17 saate kadar uykuya ihtiyacı olabilirken, daha yaşlı bir yetişkin bir gecede sadece 7 saat uyuyabilir. Fakat genel olarak ideal kabul edilen uyku süreleri şunlardır:

• 0-3 ay: 14-17 saat
• 4-11 ay: 12-16 saat
• 1-2 yaş: 11-14 saat
• 3-5 yaş: 10-13 saat
• 6-12 yaş: 9-12 saat
• 13-18 yaş: 8-10 saat
• 18-64 yaş: 7-9 saat
• 65 yaş ve üstü: 7-8 saat

Kaliteli Uyku İçin Öneriler

Uyku kalitesini artırmak uyku öncesi ve sonrası yapılan aktiviteler ile yakından ilişkilidir. Özellikle haftanın her günü mümkün olduğunca aynı saatlerde uyumaya ve uyanmaya çalışmak bir düzen oluşturmaya yardımcı olur. Bunun yanında kişiyi sakinleştirecek aktiviteler ve meditasyon yapması da uykuya dalmayı kolaylaştırabilir. Uyumadan önce besin alımını durdurmak, kafein ve alkol alımına saatler önce son vermek de uykusuzluğun önüne geçmeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda gün içerisinde egzersiz yapmak, elektronik eşyaları yatak odasında kullanmamak da öneriler arasındadır.

Düzenli Uykunun Faydaları Nelerdir?

Düzenli uyku gün içerisinde kişinin daha enerjik olmasına yardımcı olur. Bunun dışında da düzenli uykunun kişiye sağladığı çeşitli faydalar vardır. Bu faydalar:

• Bağışıklık fonksiyonunu artırmak
• Metabolizmayı olması gereken şekilde çalıştırmak
• Hafızayı geliştirmek
• Enerjik hissetmek
• Ruhsal sağlığı desteklemek

Uykusuzluk her insanda rastlanabilen bir problem olarak görülebilir. Eğer bir kişi uzun süreler boyunca uykuya dalmakta problem yaşıyorsa ya da uyku sırasında sık sık uyanıyorsa bir sağlık kurumundan destek alması gerekebilir.